5 zasad bezpiecznego użytkowania jednorazowych rękawiczek ochronnych
Jednorazowe rękawiczki ochronne są podstawową formą zabezpieczenia dłoni przed zanieczyszczeniami i barierą dla drobnoustrojów chorobotwórczych. Znajdują zastosowanie przy utrzymaniu porządku, w życiu codziennym, w gabinetach kosmetycznych i przede wszystkim w ochronie zdrowia. Poznaj pięć zasad bezpiecznego użytkowania jednorazowych rękawiczek ochronnych.
Pierwsze historyczne użycie gumowych rękawic do celów medycznych miało miejsce w 1889 roku, w Szpitalu Johna Hopkinsa w Baltimore. Słynny amerykański chirurg William Halsted zamówił parę rękawiczek dla zatrudnionej w szpitalu pielęgniarki, panny Caroline Hampton, która uskarżała się na dolegliwości skórne związane z częstym kontaktem z fenolowymi środkami odkażającymi. Wyrób szybko upowszechnił się w szpitalach na całym świecie. Jednak na cieniutkie jednorazowe rękawiczki medyczne trzeba było poczekać do połowy lat 60. XX w. Pomysł, aby zastosować lateks do ich wyrobu, został ponoć podpatrzony u producentów prezerwatyw.
Rodzaje medycznych rękawic ochronnych
Najpopularniejsze są lateksowe rękawiczki ochronne. Cechują się bardzo dużą elastycznością, która pozwala uzyskać pełną swobodę ruchów dłoni i palców. Jest to niezwykle cenne przy wykonywaniu zabiegów chirurgicznych. Wadą tego typu rękawic jest brak odporności na zanieczyszczenia tłuste: oleje i tłuszcze rozpuszczają lateks i w ten sposób mogą doprowadzić do rozrzedzenia i perforacji cienkiej rękawiczki. Ponadto tego typu rękawic nie mogą stosować osoby uczulone na lateks. To rodzaj nadwrażliwości, który jeszcze kilka dekad temu był bardzo rzadki. Obecnie liczba przypadków stopniowo rośnie na skutek coraz powszechniejszej dostępności wyrobów lateksowych – nie tylko w medycynie, lecz także w codziennym życiu.
Alternatywą dla lateksu jest syntetyczny kauczuk nitrylowy. To materiał całkowicie neutralny, który nie uczula i jest niewrażliwy na większość agresywnych substancji i związków chemicznych. Alergicy mogą je stosować bez ryzyka podrażnień. Łatwo zauważalna różnica polega na tym, że rękawiczki nitrylowe nie są tak elastyczne, jak lateksowe, dlatego wymagają lepszego dopasowania rozmiarem do wielkości dłoni. Rękawice nitrylowe zaleca się do pracy z żywnością (z wyjątkiem alkoholi) i do tych zabiegów medycznych, przy których dochodzi do bezpośredniego kontaktu z wydzielinami i wydalinami pacjentów.
Najpewniejszą barierę dla materiału zakaźnego tworzą rękawice winylowe. Zapewniają ochronę przed zakażeniem na podobnym poziomie jak rękawice winylowe i nitrylowe. Natomiast wyróżnia je całkowita niewrażliwość na oleje i tłuszcze. Są mało rozciągliwe, dlatego muszą być bardzo starannie dopasowane do wielkości dłoni. W przeciwnym razie nie można liczyć na komfort użytkowania, a dodatkowo rośnie ryzyko mechanicznych uszkodzeń.
5 zaleceń dla użytkowników medycznych rękawic ochronnych
Najważniejsza zasada dotycząca użytkowania rękawiczek jednorazowych rękawiczek ochronnych jest zapisana w ich nazwie: można ich użyć tylko raz. Zalecenie to dotyczy nawet bardzo mocnych rękawic winylowych. Pozostałe zasady poprawnego użytkowania rękawic ochronnych można ująć w pięciu grupach:
- rękawiczki jednorazowe nie zastępują mycia rąk – żadne rękawiczki nie zwalniają z troski o higienę i ze stosowania środków odkażających: dopiero połączenie starannego mycia i odkażania dłoni i przedramion oraz stosowania rękawiczek daje pełną ochronę przed materiałem zakaźnym – po zdjęciu rękawiczek należy ponownie umyć i zdezynfekować dłonie, aby zabezpieczyć się przed przypadkowym przeniesieniem materiału zakaźnego,
- korzystaj z dopasowanych rękawiczek ochronnych – zbyt małe lub za duże rękawiczki utrudniają poruszanie palcami i są podatniejsze na przypadkowe rozerwanie i zniszczenie bariery ochronnej,
- nakładaj rękawiczki w bezpieczny sposób – należy wyćwiczyć sposób nakładania i zdejmowania rękawiczek w taki sposób, aby nie przenosić materiału zakaźnego z powierzchni rękawiczek na dłonie i nie porwać rękawiczek w trakcie zakładania lub zdejmowania,
- dopasuj rodzaj rękawiczek do wykonywanej czynności – wybierając świadomie pomiędzy rękawiczkami lateksowymi, nitrylowymi i winylowymi możesz uzyskać maksymalną ochronę i maksymalny możliwy komfort użytkowania,
- nie dotykaj twarzy dłońmi w rękawiczkach – należy powstrzymać się przed odruchowym dotykaniem twarzy, pocieraniem nosa czy oczu, a także kontaktem z innymi częściami odsłoniętego ciała, aby nie spowodować przeniesienia materiału zakaźnego, który może znajdować się na powierzchni rękawic.
Kiedy koniecznie należy założyć rękawice ochronne?
Każdy użytkownik intuicyjnie rozpoznaje sytuacje, w których zalecane jest zabezpieczenie dłoni przed brudem, działaniem chemikaliów i patogenami. O tym, kiedy koniecznie należy użyć jednorazowych rękawiczek ochronnych, mówi doradca klienta z hurtowni medycznej Limedic: – Rękawiczki należy założyć w każdej sytuacji, w której zachodzi prawdopodobieństwo kontaktu z materiałem zakaźnym, w tym szczególnie z wydzielinami i płynami ustrojowymi – z krwią, śluzem, kałem, śliną, a nawet uszkodzoną skórą drugiej osoby. Najczęściej ma to miejsce przy czynnościach higienicznych, prowadzeniu badania lekarskiego czy wykonywaniu zabiegów kosmetycznych. W takich sytuacjach wystarczą rękawiczki niejałowe. Natomiast przy wszelkich zabiegach i operacjach chirurgicznych, przy iniekcjach czy przy odbieraniu porodów konieczne jest zapewnienie sobie ochrony w postaci jałowych rękawiczek jednorazowych.
Wszystkie przedstawione w artykule wytyczne odnoszą się do grup rękawic, a nie do konkretnych wyrobów. Dlatego należy je traktować jako ogólną wskazówkę, a literalnie stosować się do zaleceń producenta jednorazowych rękawiczek medycznych.
